Pensioen en scheiding

Je ex-partner en jij hebben samen pensioen opgebouwd tijdens het huwelijk. Jullie hebben meestal allebei recht op een deel van het pensioen. Wat gebeurt er precies met je pensioen na een scheiding? Lees hieronder hoe het pensioen verdeeld wordt, hoe je dit aanvraagt en wanneer je er recht op hebt.

Pensioenverdeling bij scheiding

Na een scheiding heb je meestal recht op een deel van het ouderdomspensioen van je ex-partner, dit wordt pensioenverevening (ook wel standaardverdeling of standaardverevening) genoemd. Als slechts één partner pensioen heeft opgebouwd, wordt zijn ouderdomspensioen gedeeld met de andere partner tenzij je er andere afspraken met je partner over hebt gemaakt. Bijvoorbeeld in:

• het scheidingsconvenant
• de huwelijkse voorwaarden
• de partnerschapsvoorwaarden 

Hoofdregel: opgebouwd ouderdomspensioen moet 50/50 verdeeld worden

De hoofdregel is dat al het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd op basis van 50/50 verdeeld moet worden. Dit wordt ook wel de standaardverdeling genoemd. Als beide ex-partners ouderdomspensioen hebben opgebouwd, moeten beide pensioenen ook verdeeld worden. Als er alleen één ex partner met pensioen is, dan zal deze partner zijn of haar ouderdomspensioen moeten delen met de andere partner. Deze verdeling zal niet direct plaatsvinden op het moment van de echtscheiding zelf, maar op het moment dat de partner die het pensioen heeft opgebouwd met pensioen gaat. De andere partner krijgt dan rechtstreeks haar of zijn deel door het pensioenfonds uitbetaald.

Een voorbeeld

Jan en Dorien zijn 20 jaar gehuwd als zij besluiten om te gaan scheiden. Voordat zij trouwden had Jan al gedurende 5 jaar ouderdomspensioen opgebouwd. Dorien heeft zelf nooit aan een pensioenregeling deelgenomen. Volgens de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding heeft Dorien recht op de helft van het door Jan gedurende 20 jaar opgebouwde ouderdomspensioen. Op het moment dat Jan met pensioen gaat krijgt zij haar deel rechtstreeks door het pensioenfonds uitbetaald (mits de pensioenuitvoerder binnen twee jaar na de echtscheiding is geïnformeerd). Jan krijgt hetzelfde bedrag plus het pensioen dat hij voorafgaand aan het huwelijk heeft opgebouwd (5 jaar) plus het pensioen dat hij na de echtscheiding nog opbouwt. Daar heeft Dorien geen recht op.

Pensioen bij scheiding aanvragen

Het proces van pensioenverdeling bij scheiding verloopt als volgt:

1. Afspraken over pensioen in het echtscheidingsconvenant zijn al vastgelegd door jou en een advocaat.
2. De scheiding is afgerond nadat de rechter deze heeft goedgekeurd.
3. Breng het pensioenfonds op de hoogte van je scheiding.
4. Mededelingsformulier in verband met verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding.
5. De pensioenuitvoerder betaalt het pensioen rechtstreeks uit aan je ex-partner en jou. De pensioenuitvoerder is het pensioenfonds of de verzekeraar.

Let op!

Stuur je het formulier niet naar de pensioenuitvoerder, dan moet je zelf achter je pensioendeel aan, soms vele jaren na de scheiding.

Wanneer pensioen bij scheiding

De verdeling van pensioen hangt af van wanneer en of je getrouwd bent geweest. Je valt in een van de volgende categorieën:

Scheiding ná 30 april 1995

Ben je gescheiden na 30 april 1995? Je ex partner heeft dan recht op de helft van het opgebouwde deel van het ouderdomspensioen. Dit staat in de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding (Wet VPS).

Scheiding tussen 27 november 1981 en 1 mei 1995

Ben je gescheiden tussen 27 november 1981 en 1 mei 1995? Zijn jullie bezittingen na de scheiding verdeeld? Dan val je niet onder de Wet VPS. Je valt onder de regels van het pensioenarrest, ook wel bekend als ‘Boon Van Loon’ arrest.

Scheiding vóór 27 november 1981

Ben je gescheiden voor 27 november 1981? Dan heb je geen recht op het pensioen van je ex-partner.

Niet getrouwd

Als je zelf niet getrouwd bent, kun je afspraken maken over hoe je het pensioen wilt verdelen met je ex-partner. Dit kan bijvoorbeeld door een samenlevingscontract op te stellen. Hebben jullie geen afspraken gemaakt? Dan wordt het pensioen niet verdeeld.

Voor meer informatie over pensioen kun je contact opnemen met je pensioenfonds of pensioenuitvoerder.

Wat gebeurt er als een van u beiden komt te overlijden?

Als een van beiden komt te overlijden, dan zal dit gevolgen hebben voor de uitbetaling van het ouderdomspensioen.

Bij overlijden voorafgaand aan de pensioendatum zal er door het pensioenfonds geen ouderdomspensioen meer worden uitgekeerd. Als degene die het pensioen heeft opgebouwd overlijdt, dan heeft de andere partner geen recht meer op haar of zijn deel van het ouderdomspensioen.

Bij overlijden na de pensioendatum stoppen de pensioenuitkeringen. Ook de partner die het pensioen niet had opgebouwd, krijgt vanaf dat moment geen ouderdomspensioen meer.

Een voorbeeld

Marjolein en Bart gaan scheiden. Bart heeft flink wat ouderdomspensioen opgebouwd, Marjolein niets. Tijdens de echtscheiding wordt afgesproken dat het ouderdomspensioen dat Bart tijdens het huwelijk heeft opgebouwd wordt verdeeld op basis van de standaardregeling. Dit betekent dat als Bart 65 jaar wordt, Marjolein recht heeft op de helft van het ouderdomspensioen. Als Bart komt te overlijden voordat hij 65 is, heeft ook Marjolein geen recht meer op ouderdomspensioen. Als Bart komt te overlijden als hij 66 jaar oud is, hebben Bart en Marjolein allebei gedurende één jaar ouderdomspensioen ontvangen. Deze uitbetalingen stoppen op het moment dat Bart overlijdt. Zou Marjolein overlijden, dan heeft Bart weer recht op 100% van zijn opgebouwde ouderdomspensioen.

Conversie

Je kunt samen met je ex-partner ook kiezen voor een bijzondere manier van het verdelen van het ouderdomspensioen, de zogenaamde conversie. Als je gekozen hebt voor conversie worden de uitkeringen van het pensioen niet meer beïnvloed door het overlijden van de partner die het pensioen heeft opgebouwd.