Huwelijkse voorwaarden

Ga je scheiden en heb je te maken met huwelijkse voorwaarden? Dan ben je niet in gemeenschap van goederen getrouwd. Dat betekent dat niet automatisch alles wat van jou is, ook van je ex-partner is. Voor je ex-partner en jou gelden de afspraken die jullie zelf hebben gemaakt over de verdeling van jullie bezittingen en schulden. Wil je weten wat je kunt verwachten en waar je op moet letten als je gaat scheiden? Lees hieronder dan meer over de huwelijkse voorwaarden bij scheiden.

*Let op: op deze pagina beschouwen we geregistreerd partnerschap als huwelijk. Deze begrippen lijken op elkaar en werken op dezelfde manier.

Wat zijn huwelijkse voorwaarden?

Onder huwelijkse voorwaarden getrouwd zijn, houdt in dat je partner en jij eigen schriftelijke afspraken hebben gemaakt over de verdeling van jullie bezittingen en schulden bij scheiden of overlijden. Vaak wordt er gekozen voor huwelijkse voorwaarden als één van de partners een eigen bedrijf heeft. De andere partner wordt dan afgeschermd van de bedrijfsrisico’s, bijvoorbeeld een faillissement. Je maakt deze afspraken vóór of tijdens het huwelijk. Deze afspraken moeten worden vastgelegd door een notaris. De huwelijkse voorwaarden worden geregistreerd in het huwelijksgoederenregister.

Trouwen onder huwelijkse voorwaarden

Bij trouwen onder huwelijkse voorwaarden zijn je partner en jij vrij om eigen afspraken te maken over de bezittingen en schulden voor en na een scheiding. Natuurlijk moeten de voorwaarden wel rechtsgeldig en realistisch zijn. Veelvoorkomende constructies van huwelijkse voorwaarden zijn de beperkte gemeenschap van goederen en koude uitsluiting:

Beperkte gemeenschap van goederen

Je kunt ervoor kiezen om in de huwelijkse voorwaarden een beperkte gemeenschap van goederen af te spreken. Bijvoorbeeld dat jouw eigen schulden en bezittingen die je hebt opgebouwd vóór het huwelijk van jou blijven. Ditzelfde geldt voor je partner. Die privévermogens blijven dus ook privé en worden niet verdeeld tijdens een scheiding. Alles wat jullie tijdens het huwelijk opbouwen aan vermogen, valt binnen de gemeenschap van goederen. Die gemeenschap wordt in tweeën gesplitst op het moment dat er wordt gescheiden. Er ontstaan zo dus drie vermogens:

• het privévermogen van jou

• het privévermogen van je partner

• het gemeenschappelijk vermogen

Zowel privé als gemeenschappelijk kan het vermogen gaan om een woning, inboedel, auto, spaargeld, schulden (hypotheek, belasting, etc.), erfenis, enzovoorts. Zo kan het zijn dat je al een eigen koophuis had voordat je met iemand trouwt. Dit huis blijft dan van jou. Het is ook mogelijk dat je juist schulden hebt wanneer je trouwt, de andere partner draait niet op voor deze schulden bij het eind van het huwelijk.

Bij een gemeenschappelijk vermogen bouw je samen wel vermogen op als je getrouwd bent. Kopen jullie samen een huis tijdens het huwelijk? Dan worden de woning en hypotheekschuld in tweeën verdeeld wanneer jullie scheiden. Ook andere kosten die jullie maken of spullen die jullie kopen tijdens het huwelijk worden bij een scheiding onder jullie verdeeld.

Huwelijkse voorwaarden koude uitsluiting

De vorm van huwelijkse voorwaarden waarin de meeste bezittingen en schulden gescheiden blijven, staat ook wel bekend als ‘koude uitsluiting’. Dit houdt in dat beide partners hun eigen vermogen en inkomen behouden en dat er geen enkele verdeling plaatsvindt wanneer er wordt gescheiden. Er is namelijk geen gemeenschappelijk deel.

Voorbeeld 

Rik en Anna zijn in 2006 getrouwd onder huwelijkse voorwaarden op basis van koude uitsluiting. Rik had heeft een vermogen van 500.000 euro, Anna heeft geen vermogen. Beide partners hebben een goede baan en verdienen ongeveer 5.000 euro bruto per maand. Na twee jaar krijgen Rik en Anna kinderen. Anna stopt met werken om voor de kinderen te zorgen. Rik maakt ondertussen flink carrière en zijn salaris stijgt tot 8.000 euro bruto per maand. Daarnaast kan Rik veel sparen, waardoor zijn vermogen nu 700.000 euro is. Uiteindelijk besluiten Rik en Anna om te scheiden. Rik betaalt partneralimentatie en kinderalimentatie aan Anna, maar hoeft zijn opgebouwde vermogen niet met Anna te verdelen.

Finaal verrekenbeding huwelijkse voorwaarden

In de meeste huwelijkse voorwaarden is een verrekenbeding opgenomen. Op deze manier wordt de partner met minder inkomen en vermogen alsnog financieel tegemoet gekomen via dit beding. Dit is enkel het geval wanneer dit nadrukkelijk in de huwelijkse voorwaarden is opgenomen. Er zijn hiervan twee bekende varianten:

• het periodieke verrekenbeding: jaarlijks verdeel je de overgespaarde inkomsten met je partner
• het finale verrekenbeding: de verrekening van de overgespaarde inkomsten vindt plaats op het moment dat de relatie eindigt (na echtscheiding of overlijden van een van de partners)

Voorbeeld van een periodiek verrekenbeding 

Peter en Karin zijn getrouwd onder huwelijkse voorwaarden met een periodiek verrekenbeding. Peter verdient netto per jaar €80.000. Karin verdient €35.000 netto. Samen dus €115.000 netto per jaar. In 2020 heeft Peter €50.000 betaald aan de kosten van de huishouding, Karin betaalde €15.000. Totale kosten van de huishouding waren dus €65.000. Samen hebben ze aan overgespaarde inkomsten €50.000 (115.000 – 65.000). Dit wordt nu als volgt met elkaar verrekend:

Overgespaarde inkomsten: €50.000

Beiden hebben recht op 50%: €25.000 per persoon

Peter heeft aan overgespaard inkomen: € 30.000 (80.000 – 50.000)

Karin heeft overgehouden: €20.000 (35.000 – 15.000).

Beiden hebben recht op de helft van het totaal: €25.000.

Dus Peter moet nog €5.000 aan Karin betalen.

Wat gebeurt er als je niet jaarlijks verrekend?

Als jullie het overgespaarde inkomen niet ieder jaar verrekenen, dan blijf je beiden recht houden op verrekening. Dit betekent dat bij de scheiding het hele vermogen wordt gezien als te verrekenen vermogen. Alleen als je kunt bewijzen dat een deel van het vermogen aan een van de echtgenoten toebehoort en niet is ontstaan uit overgespaarde inkomsten, wordt dat buiten de verrekening gehouden.